Inwestowanie i oszczędzania to zgoła odmienne strategie finansowe, ale w przypadku budowy domu energooszczędnego ściśle się ze sobą wiążą. Taka budowa oznacza wyższe koszty, ale gwarantuje, że właściciel domu będzie płacił mniej za jego użytkowanie, głównie za ogrzewanie.
Roczne zapotrzebowanie domu na nieodnawialną energię pierwotną oznacza się za pomocą współczynnika EP i wartość ta mówi o standardzie energetycznym budynku. EP wyraża się w kilowatogodzinach na metr kwadratowy na rok (kWh/m²rok) i im współczynnik ten jest mniejszy, tym bardziej energooszczędny jest oznaczony nim budynek. Odpowiednia wartość EP wymagana jest przepisami budowlanymi i od 2014 roku była ona sukcesywnie zmniejszana, aby powstające nowe domy spełniały coraz wyższe wymagania w tym zakresie. Od 1 stycznia 2021 roku obowiązują nowe przepisy budowlane i budynek mieszkalny nie może mieć EP większego niż 70 kWh/m²/rok. Jeśli wskaźnik ten wynosi od 30 do 70 kWh/m²/rok dom uważany jest za energooszczędny, od 15 do 30 kWh/m²/rok – niskoenergetyczny, od 1 do 15 kWh/m²/rok – dom jest pasywny. Dom energooszczędny zatem zużywa w ciągu roku mniej niż 70 kWh energii na metr kwadratowy powierzchni użytkowej. Aby osiągnąć taką wartość EP, należy dom odpowiednio zaprojektować i użyć do budowy odpowiednich materiałów i technologii termoizolacyjnych. Duże znaczenie ma też zastosowany system grzewczy w budynku.
Projekt domu energooszczędnego
Najwięcej energii pochłania ogrzanie budynku, dlatego o EP decydują przede wszystkim te cechy projektu domu, które mają wpływ na utratę ciepła. Przede wszystkim są to wielkość, kształt i kubatura oraz powierzchnia dachu. Liczba i wielkość okien, a także powierzchni przeszklonych, układ pomieszczeń i usytuowanie okien względem stron świata wpłyną na zminimalizowanie strat ciepła lub pozwolą wykorzystać naturalną energię słońca. Bryła budynku energooszczędnego powinna być jak najprostsza i jak najbardziej zwarta, bo to ograniczy powierzchnię ścian i zmniejszy ryzyko powstawania tzw. mostków cieplnych, czyli miejsc na styku powierzchni poszczególnych przegród lub połaci dachowych, które najtrudniej skutecznie zaizolować. Prosta bryła oznacza brak lub ograniczenie elementów wystających, czyli wykuszy, balkonów, lukarn, a także skomplikowanego, wielopołaciowego dachu. Taka konstrukcja domu, sprzyjająca oszczędnej gospodarce cieplnej, jest też tańsza w budowie. Nie znaczy to, że należy stanowczo zrezygnować z łamanego pięknego dachu czy praktycznych lukarn, bo można tak zaizolować budynek, aby mimo wszystko spełniała wysokie wymagania. Ważnym elementem wpływającym na zapotrzebowanie domu na ciepło jest także liczba kondygnacji. Najłatwiej ogrzać dom z poddaszem użytkowym i takie projekty domów są w Polsce najczęściej wybierane, ale dom parterowy lub piętrowy także spełni kryteria energooszczędnego domu, jeśli wzniesiony zostanie z odpowiednich materiałów i zainstalowany w nim zostanie odpowiedni system grzewczy.
Parametry termoizolacyjne materiałów budowlanych
Warto zwrócić uwagę na jakość i parametry izolacyjne materiałów użytych do budowy, szczególnie ścian, dachu i podłóg. Aby osiągnąć standard WT2021, izolacja ścian zewnętrznych będzie powinna mieć grubość grubości do 20 cm, a dachu – 25-30 cm i dobrze, jeśli będzie wykonana z materiałów wysokiej jakości. Kolejnym ważnym elementem są okna i drzwi. Nawet najlepszej jakości okna mają termoizolacyjność słabszą niż przeciętna ściana, dlatego należy dobrać okna i drzwi wysokiej jakości i zadbać o ich perfekcyjny, fachowy montaż. W słoneczne dni duże okna mogą być źródłem ciepła, dlatego duże przeszklenia projektuje się od strony południowej budynku.
Dobór efektywnego systemu grzewczego
Poza projektem domu i materiałami system grzewczy to trzeci filar domu energooszczędnego. Z dostępnych obecnie na rynku różnorodnych rozwiązań grzewczych i wentylacyjnych powinno się wybierać najlepsze. Popularne i bardzo efektywne są pompy ciepła z systemem rekuperacji, warto uwzględnić ich zastosowanie na etapie projektu domu, aby uniknąć niepotrzebnych przeróbek. Zastosowanie odnawialnych źródeł energii, np. kolektorów słonecznych, pozwala zmniejszyć rachunki za prąd i przyczynić się do ochrony środowiska. Oszczędności przynoszą także inteligentne systemy włączające i wyłączające oświetlenie i ogrzewanie poszczególnych pomieszczeń, które pozwalają na utrzymanie niższej temperatury pod nieobecność domowników lub w rzadziej uczęszczanych miejscach w domu. Uwzględnienie tych elementów w projekcie i podczas budowy i nadanie im właściwych parametrów umożliwia osiągnięcie takiego standardu energetycznego budynku, który zagwarantuje oszczędności, zapewni komfort cieplny, a przez to zwiększy wartość nieruchomości.
